Πρωτομαγιά στην Ελλάδα

Το 1892 έγινε η πρώτη πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση στην Ελλάδα, από τον Σοσιαλιστικό Σύλλογο του Καλλέργη. Το 1893, 2000 διαδήλωσαν ζητώντας οχτάωρο, Κυριακή αργία και κρατική ασφάλιση στα θύματα εργατικών ατυχημάτων. Το 1894, γίνεται μια μεγάλη συγκέντρωση με τα ίδια αιτήματα που λήγει με 10 συλλήψεις και τον Αύγουστο ακολουθεί σύλληψη του σοσιαλιστή Σταύρου Καλλέργη.

Το 1936 έχουμε τους καπνεργάτες της Θεσσαλονίκης. Τα γεγονότα ξεκίνησαν γύρω στο Φεβρουάριο, με κατάληψη ενός εργοστασίου ύστερα από την απόρριψη των αιτημάτων των εργατών και συνεχίστηκε με συμπαράσταση καπνεργατών από άλλα εργοστάσια. Εναντίον τους χρησιμοποιήθηκε τόσο η αστυνομία όσο και ο στρατός. Δεν υπήρχε κεντρική συγκέντρωση, αλλά μικρές συγκεντρώσεις με ομιλητές σε διάφορα μέρη της πόλης.

 Σε μια συγκέντρωση στη διασταύρωση Εγνατίας και Βενιζέλου, χωροφύλακες πυροβόλησαν και σκότωσαν 7-8 εργάτες. Σ' αυτό το σημείο έχει στηθεί το μνημείο του καπνεργάτη. Με πυροβολισμούς προσπάθησαν να διαλύσουν και τις άλλες συγκεντρώσεις και συνολικά είχαμε τουλάχιστον 12 νεκρούς και 300 τραυματίες. Οι δολοφονίες των εργατών ήταν η έμπνευση του Ρίτσου για τον "Επιτάφιο".

Το 1944 ο κατοχικός στρατός των Γερμανών, εκτέλεσε 200 κομμουνιστές Έλληνες αγωνιστές στο σκοπευτήριο της Καισαριανής. Ο Νίκος Μαριακάκης, ένας απ' τους 200, έγραψε στο σημείωμα που άφησε: "Καλύτερα να πεθαίνει κανείς στον αγώνα για τη λευτεριά, παρά να ζει σκλάβος".

Το Μάη του 1963, επί κυβερνήσεως Κωνσταντίνου Καραμανλή, δολοφονήθηκε ο βουλευτής της ΕΔΑ Γρηγόρης Λαμπράκης. Δεν ήταν Πρωτομαγιά, αλλά 22 Μαΐου. Ο Γρηγόρης Λαμπράκης μιλούσε σε συγκέντρωση των "Φίλων της Ειρήνης" για την παγκόσμια ύφεση όταν δέχτηκε επίθεση από άγνωστους με ρόπαλα. Έξω απ' την αίθουσα ο Λαμπράκης χτυπήθηκε από τρίκυκλο και τελικά εξέπνευσε στις 27 Μαΐου. Ο Λαμπράκης είχε συμμετοχή σε ειρηνιστικές πορείες τον Απρίλιο του 1963 στην Αθήνα, κι ήταν απ' τα κεντρικά πρόσωπα στην εκδήλωση για την Πρωτομαγιά στο γήπεδο του Παναθηναϊκού.

Το 1976, πάλι πρώτη Μαΐου, είχαμε το θάνατο του Αλέκου Παναγούλη σε τροχαίο. Ο Αλέκος Παναγούλης έχει μείνει στην ιστορία σαν σύμβολο της αντίστασης κατά της χούντας για την απόπειρα δολοφονίας ενάντια στον δικτάτορα Γεώργιο Παπαδόπουλο, με τοποθέτηση εκρηκτικού μηχανισμού , τον Αύγουστο του 1968. Είχε συλληφθεί άμεσα και είχε τελειώσει την απολογία του με τη φράση "Δεν υπάρχει, κύριοι στρατοδίκαι, ωραιότερο κύκνειο άσμα για κάθε αγωνιστή, από τον επιθανάτιο ρόγχο μπροστά στα πολυβόλα του εκτελεστικού αποσπάσματος της τυραννίας".

 Η παγκόσμια κατακραυγή της δίκης απέτρεψε την εκτέλεση του Παναγούλη. Στη φυλακή βασανίστηκε μέχρι την απελευθέρωσή του. Η αμνηστία που έδωσε ο Παπαδόπουλος τον Αύγουστο του 1973 κάλυπτε και τον Αλέκο Παναγούλη. Η συγκυρία του θανάτου του Παναγούλη σε τροχαίο χαρακτηρίζεται από πολλούς ιδιαίτερα ύποπτη, επειδή μόλις λίγο καιρό πριν το θάνατό του, είχε φέρει στη δημοσιότητα στοιχεία από τα μυστικά αρχεία της ΕΣΑ.
 
Από τη Βικιπαίδεια.

Το επεισόδιο της εκπομπής «Η ΕΡΤ ΣΤΗ ΒΟΡΕΙΟ ΕΛΛΑΔΑ» με τίτλο «ΜΑΗΣ ’36 ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ» παρουσιάζει την εξέγερση των εργατών το ΜΑΗ του 1936 που ξεκίνησε από τη ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ και επεκτάθηκε σε διάφορες πόλεις της ΕΛΛΑΔΑΣ. Ο ΑΝΤΩΝΗΣ ΛΙΑΚΟΣ Ιστορικός μιλάει για την εκρηκτική κοινωνικοπολιτική κατάσταση της χώρας μετά την Μικρασιατική Καταστροφή, την ιστορία των εργατικών σωματείων, τη σταδιακή αύξηση του αριθμού τους, τον τρόπο αντιμετώπισης από την πολιτική ηγεσία. Η άφιξη των προσφύγων ώθησε τους εργοδότες στην άμεση απορρόφηση τους και στους χαμηλούς μισθούς τους, η ανεργία αυξήθηκε, η φτώχεια και η εξαθλίωση άγγιξαν τα στρώματα του πληθυσμού. Η κρίση του 1929 στην παγκόσμια οικονομία άρχισε να επηρεάζει τη χώρα και να συσσωρεύει την οργή των εργατικών σωματείων. Η κινητοποίηση ξεκίνησε από μια κλαδική απεργία των καπνεργατών και όταν η Χωροφυλακή επιχείρησε να την καταστείλει, συσπειρώθηκε ολόκληρο το εργατικό κίνημα. Ακολούθησαν επεισόδια μεγάλης έντασης με νεκρούς και τραυματίες, μάχες διαδηλωτών και απλών πολιτών με τους αστυνομικούς, που μετέτρεψαν την πόλη σε πεδίο μάχης και παρέλυσαν την κάθε δραστηριότητα. Παράλληλα, επιζώντες απεργοί και μάρτυρες των γεγονότων αφηγούνται τις εξελίξεις εκείνων των ημερών, φωτίζουν άγνωστες πτυχές τους, συγκινούνται με την αποφασιστικότητα των απεργών και τη συμπαράσταση των κατοίκων. Επίλογος της δυναμικής εξέγερσης ήταν η συνεργασία με εκπροσώπους της στρατιωτικής και πολιτικής εξουσίας με στόχο την ικανοποίηση των αιτημάτων των εργατών, την τιμωρία των δολοφόνων και την αποζημίωση των θυμάτων. Ταυτόχρονα, γίνεται αναφορά στις πολιτικές διαστάσεις της μαζικής κινητοποίησης και στη σύνδεση της με τη επερχόμενη δικτατορία του ΙΩΑΝΝΗ ΜΕΤΑΞΑ.

 Μπορείτε να δείτε το ντοκυμαντέρ ΕΔΩ